ប្រភេទប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីនៅកម្ពុជា
អត្ថបទបង់ប្រាក់
ជូនចំពោះអ្នកទិញអចលនទ្រព្យថ្មី ការបែងចែកប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីនៅកម្ពុជានៅមិនទាន់មានភាពច្បាស់លាស់នៅឡើយ។ នាំគ្នាស្វែងយល់ពីចំណុចសំខាន់ទាំងបីដែលម្ចាស់កម្មសិទ្ធិនៃអចលនទ្រព្យអាចធានាសុវត្ថិភាពបាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងស្វែងយល់ពីការយល់ច្រឡំដ៏ធំមួយចំនួនជុំវិញភាពជាម្ចាស់អចលនទ្រព្យ និងប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីនៅប្រទេសកម្ពុជា។
កំណត់ត្រាប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីទាំងអស់របស់ប្រជាជនកម្ពុជាត្រូវបានបំផ្លាញនៅចន្លោះឆ្នាំ ១៩៧៥ និងឆ្នាំ ១៩៧៩ ។ នេះមានន័យថា បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមមក ភ័ស្តុតាងនៃភាពជាម្ចាស់មិនបានបញ្ជាក់ច្បាស់លាស់នោះទេ។
នៅឆ្នាំ ១៩៨៩ ច្បាប់ភូមិបាលកម្ពុជាត្រូវបានអនុម័ត ហើយកំណែលម្អត្រូវបានចេញផ្សាយនៅក្នុងឆ្នាំ ២០០១ ដែលអនុញ្ញាតឲ្យមានកម្មសិទ្ធិឯកជនទៅលើដីធ្លី។
ច្បាប់ភូមិបាលឆ្នាំ ២០០១ បានបង្កើតប្រព័ន្ធបញ្ជីឈ្មោះដីធ្លីឲ្យមានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីនៅប្រទេសកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមកប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីនៅកម្ពុជាច្រើនជាងពីរលានកម្មសិទ្ធិត្រូវបានផ្តល់ឲ្យប្រជាជនកម្ពុជា។
ឥឡូវនេះកម្មសិទ្ធិនៃអចលនទ្រព្យត្រូវបានធានាសុវត្ថិភាពដោយទម្រង់ទាំងបីនៃប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីនៅប្រទេសកម្ពុជា ប្លង់រឹង បលង់ទន់ និងកម្មសិទ្ធិឯកជននៅក្នុងអគារសហកម្មសិទ្ធិ ដែលគេស្គាល់ថាជាវិញ្ញាបនបត្រសម្គាល់ម្ចាស់កម្មសិទ្ធិ (Strata Title)។ លើសពីនេះទៀត ប្លង់អិលម៉េប (LMAP) ក៏ត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ផងដែរ។
១.ប្លង់រឹង៖
● ប្លង់រឹងគឺទម្រង់បង្ហាញពីភាពជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិសំខាន់ជាងគេ និងជាប្លង់ដីដ៏ល្អជាងគេនៅកម្ពុជា។
● ប្លង់រឹងគឺជាវិញ្ញាបនបត្រម្ចាស់កម្មសិទ្ធិមួយសន្លឹកដែលចេញដោយការិយាល័យរៀបចំដែនដី។
● ប្លង់រឹងមានព័ត៌មានលម្អិតដែលត្រូវបានទទួលស្គាល់ និងបញ្ជាក់ក្នុងកម្រិតជាតិពីការិយាល័យសុរិយោដី និងក្រសួងរៀបចំដែនដី។
● ការធ្វើប្លង់រឹងត្រូវបង់ពន្ធចូលរដ្ឋ ៤ ភាគរយ។
២.ប្លង់ទន់៖
● ប្លង់ទន់គឺជាទម្រង់បង្ហាញពីភាពជាម្ចាស់ត្រូវដែលគេប្រើជាទូទៅ និងជាប្លង់ដីធ្លីជាទូទៅបំផុតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
● វាជាប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីនៅកម្ពុជាដែលត្រូវបានទទួលស្គាល់ពីរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុក។
● ប្លង់ទន់ត្រូវបានផ្ដល់ជូនដោយការិយាល័យសង្កាត់ឬស្រុកនិងមិនត្រូវបានចុះឈ្មោះនៅថ្នាក់ជាតិនោះទេ ប៉ុន្តែនៅតែត្រូវបានគេចាត់ទុកជាឯកសារម្ចាស់កម្មសិទ្ធិពេញសិទ្ធិ។
● ភាគច្រើននៃការផ្ទេរអចលនទ្រព្យត្រូវបានគេធ្វើឡើងជាប្លង់ទន់ដើម្បីចៀសវាងការបង់ពន្ធ និងតម្លៃសេវាទៅកាន់រដ្ឋ។
● ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ថ្មីធំៗភាគច្រើនមានបញ្ជាក់កម្មសិទ្ធិជាប្លង់រឹងដោយសារប្លង់ទាំងនោះគឺជាប័ណ្ណបញ្ជាក់កម្មសិទ្ធិដីធ្លីនៅកម្ពុជាដែលមានរយៈពេលយូរបំផុត។
៣.ម្ចាស់កម្មសិទ្ធិឯកជន៖
● កម្មសិទ្ធិឯកជននៅក្នុងអគារសហកម្មសិទ្ធិ គឺជា ទម្រង់ថ្មីបំផុតនៃភាពជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិ និងអនុញ្ញាតឱ្យជនបរទេសអាចមានអចលនទ្រព្យដោយខ្លួនឯងស្របច្បាប់នៅប្រទេសកម្ពុជា។
● ប្លង់នេះត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាវិញ្ញាបនបត្រសម្គាល់ម្ចាស់អចលនទ្រព្យ (Strata Title)។
● វិញ្ញាបនបត្រសំគាល់ម្ចាស់អចលនទ្រព្យគឺជា ប្លង់ដែលមិនសូវពេញនិយមនោះទេនៅប្រទេសកម្ពុជា ប៉ុន្តែ ចំនួនកំពុងតែមានការកើនឡើង។
● ច្បាប់ស្តីពីភាពជា “កម្មសិទ្ធិរបស់ជនបរទេស” ត្រូវបានប្រកាសឱ្យចេញជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី ២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១០ ។
● ច្បាប់នេះកំណត់ភាពជាម្ចាស់នៃជនបរទេសក្នុងអគារសហកម្មសិទ្ធិ។
● អគារសហកម្មសិទ្ធិត្រូវបានគេឱ្យនិយមន័យថាជាអាគារ ឬការសាងសង់ដែលមានម្ចាស់ច្រើនគ្នា ដែលមានផ្នែកខ្លះជាកម្មសិទ្ធិដាច់ដោយឡែករបស់ម្ចាស់ម្នាក់ៗ (ជាន់ឯកជន) និងផ្នែកខ្លះទៀតគឺជាកន្លែងប្រើរួមដែលម្ចាស់ទាំងអស់អាចប្រើប្រាស់បាន (កន្លែងប្រើរួមទូទៅ)។
*ប្លង់អិលម៉ែប*៖
● ប្រព័ន្ធវាស់ប្លង់ដីដែលមានឈ្មោះថាអិលម៉ែប (គម្រោងគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាលដីធ្លី) ត្រូវបានបង្កើតនៅប្រទេសកម្ពុជាដើម្បីបង្កើនការធានាដល់សិទ្ធិកាន់កាប់ដីធ្លី។
● កូអរឌីណេជីភីអអេស (GPS) បានចុះឈ្មោះដីឡូត៏ទាំងអស់នៅក្នុងប្រទេសនៅក្រោមគោលការណ៍ជាក់លាក់។
● ប្រសិនបើអ្នកមានប្លង់អិលម៉ែបព្រំប្រទល់ដីមានការព្រមព្រៀងគ្នារវាងអ្នកជិតខាង ដូច្នេះជំលោះព្រំប្រទល់ដីបានដោះស្រាយរួចរាល់ហើយ។
● នេះគឺជាប្រភេទប្លង់ដែលមានសុវត្ថិភាពបំផុតមួយ។
តើអ្នកចង់អានបន្ថែមពីប្រភេទប្លង់ដីនៅប្រទេសកម្ពុជាដែរឬទេ?
អ្នកអាចចុចមើលអត្ថបទមានអត្ថប្រយោជន៍ទាក់ទងនឹងប្លង់ដីនៅកម្ពុជានៅលើវេបសាយ Realestate.com.kh ក្រោមចំណងជើងថា៖ «ផលវិបាកសម្រាប់ភាពជាម្ចាស់របស់ជនបរទេសនៅប្រទេសកម្ពុជា»។